Pukle, czyli gdy jest mokro i zimno

Niniejszy wpis jest częścią cyklu „Ognisko dla początkujących„

Pukle, pierzaste patyki, feather sticks…

Ta podpałka jest znana pod kilkoma nazwami, mi jednak najbardziej przypadły do gustu swojskie, polskie „pukle”. Z arsenału podpałek oferowanych przez las tu opisywaną lubię najmniej… co nie zmienia faktu, że sprawnie zastosowana jest najlepsza na trudne warunki.

Skąd wziąć pukle?

Pukle uzyskujemy poprzez zastruganie nożem suchego drewna. Uważny czytelnik zauważy tu sprzeczność: jak to suche drewno, gdy, jak wskazuje tytuł, jest mokro? Odpowie mu każdy czytelnik, który zapoznał się z wcześniejszymi wpisami cyklu „Ognisko dla początkujących„- wystarczy zbatonować dostatecznie grubą gałąź.

Suche drewno ze środka pniaka trzeba podzielić na kawałki mniej więcej grubości palca. Którego? Toż piszę, mniej więcej. To nie apteka. Dobrze, żeby kawałki miały przekrój kwadratu lub prostokąta. Tak uzyskany materiał strugamy jak na poniższym filmiku.

Tyle praktyki, teraz teoria. Prawidłowo zastrugane pukle powinny się zawijać. Jeśli się nie zawijają, są za grube i nie nadają się na podpałkę. Żeby uzyskać zawinięte pukle, najlepiej położyć nóż płasko na boku patyka. Płaz (czyli bok noża) powinien stykać się z krawędzią drewna.

Jeśli stosujemy gruby nóż, płasko powinna leżeć płaszczyzna noża kończąca się krawędzią tnącą.

Leży? To zaczynamy struganie. Leżącym nożem wykonujemy ruchy do przodu i do tyłu. Powinien zacząć zbierać kolejne „pióra” czy „pukle”. Nie zbiera? Przechylamy nóż odrobinę i próbujemy dalej aż zacznie łapać. Dzięki temu mamy gwarancję, że uzyskane strużyny będą cienkie. Na filmie strugam dość szybko, ale to kwestia wprawy – początkującym radzę zacząć od wolniejszych ruchów.

Pierwsze pukle zapewne spadną na ziemię – taki ich los. W pewnym momencie nóż powinien zacząć samoczynnie zatrzymywać się w jakimś punkcie – należy mu na to pozwolić, tu będą się zbierać strużyny.

Rozpoczęcie strugania od rogu zapewnia, że nie będą za szerokie. Na filmie widzisz, że trzymam nóż w jednej płaszczyźnie, obracając patyk – w ten sposób krawędź tnąca łapie nowo powstałe rogi drewna, utrzymując względnie niewielką szerokość strużyn.

Dobrze zrobione pukle powinny być zastrugane z więcej niż jednej strony. Należy również zrobić ich większą liczbę – w zależności od warunków, ale przynajmniej pięć.

Jak używać pukli?

Po zapaleniu pierwszego patyka należy sukcesywnie dokładać kolejne, tak, by stworzyło się mini-ognisko – jak na poniższym filmie. Warto pilnować, aby się nie rozsypało (co zaniedbałem, zajęty po części pilnowaniem, by nie przewrócić telefonu prosto w płomień).

Pukle rozpalają się szybko, dają duży płomień, ale – niestety – równie szybko gasną. Widziałem sporo poradników, które sugerują, że celem rozpalenia pukli jest zapalenie nie zastruganej ich części. Czasem to działa, ale w mojej opinii dużo lepiej jest zacząć dokładać do ognia jak tylko porządnie się rozpali. Co to znaczy porządnie? Tak, żeby zająć pierwszą garść chrustu (o garściach będzie później). Dołożysz za wcześnie? Zdusisz ogień. Dołożysz za późno? Zostaniesz z czymś takim:

Wady, zalety, kiedy stosować

Zalety pukli to:

• Uniwersalność: suche drewno na pukle znajdziesz wszędzie, gdzie w ogóle jest drewno, z jednej gałęzi zrobisz ich dużo
• Duży płomień, dużo ciepła: mając kilka pierzastych patyków możesz rozgrzać i wysuszyć nawet chrust mokry i zmarznięty

Wady pukli to:

• Najtrudniejsze do rozpalenia krzesiwem
• Dużo roboty przy pozyskaniu
• Szybko gasną – trzeba mieć ich dużo
• Wrażliwe na wiatr
• Konieczność zdobycia wyczucia, kiedy należy zacząć dokładać nowe drewno

Kiedy stosować pukle?

• Zimno i mokro
• Bezwietrznie (lub teren zabezpieczony – rozpalamy np. w dołku lub ustawiony wiatrochron)
• Brak innych podpałek (np. las liściasty bez brzóz)